จอหงวน คืออะไร
แฟนภาพยนต์ หรือ ละครจีน หลายท่านคงเคยได้ยิน การสอบจอหงวน ถ้าจะให้เข้าใจแบบประเทศไทยบ้านเรา มันคือระบบการสอบคัดเลือกขุนนาง การสอบแบบนี้นั้นจะใช้ในสมัยที่ประเทสจีนนั้นยังคงมีกษัตริย์ปกครองอยู่ ซึ่งแน่นอนว่าในสมัยนี้ไม่มีแล้ว จริงๆแล้ว คำว่า “จอหงวน “ นั้นคือ ตำแหน่งของผู้ที่ได้คะแนนสอบสูงที่สุด เข้าใจกันว่าในภาษไทยบ้านเรานั้นเรียกเลียนเสียงมาจากภาษาจีนแต้จิ๋วว่า “จ่อง้วง” เลยเรียกกันเพี้ยนเสียงมาเป็น “จอหงวน” นั้นเอง
ต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่าในท้องพระโรงของพระราชวังต้องห้ามจะมีประติมากรรมชิ้นหนึ่ง ซึ่งเป็นรูปของเต่ามังกร คนที่สอบจอหงวนได้เป็นอันดับหนึ่งนั้น จะถูกให้ยืนเฝ้าฮ่องเต้หน้ารูปเต่ามังกร จึงเกิดเป็นสำนวนที่ว่า “ยืนหัวเต่ามังกร” ซึ่งจะสื่อถึงคุณลักษณะของคนที่เก่งเป็นอันดับ 1 นั้นเอง ปัจจุบันสำนวนนี้ ได้ถูกเอามาสื่อความหมายไปถึงคนที่เป็นหัวกระทิในสาขาวิชานั้นๆอีกด้วย เปรียบเป็นสิ่งของหรือสินค้าอันดับ 1 ซึ่งไม่มีใครสามารถเทียบได้ เช่นเดียวกับคนที่สอบขุนนางได้อันดับหนึ่งอย่างตำแหน่ง จอหงวน นั้นเอง
ในการสอบจอหงวนนั้น มีการสอบหลายสาขาวิชากันเลยทีเดียว ดดยครอบคลุมสรรพศาสตร์ในการบริหารการปกครอง รวมไปถึงการสอบวัฒนะรรม ประเพณีต่างๆ ตามลัทิขงจื้อ เช่น ยุทธศาสตร์ทางการทหาร กฎหมาย ภูมิศาสตรื ปรัชญาของขงจื้อ คณิตสาสตร์ การขี่ม้า การยิงธนู และอื่นๆอีกมากมาย ซึ่งการสอบนั้นจะกินเวลาไปถึง 1-3 วันขึ้นอยู่กับแต่ละราชวงศ์นั้นเอง ข้อสอบส่วนใหญ่นั้นจะเป็นการสอบเขียน ซึ่งจะต้องเขียบนให้ถูกต้องทุกอย่างแม้กระทั้งการขีดตามตัวอักษรจีนไม่งั้นจะถือว่าเป็นการสอบตกทันที นับว่าการสอบจอหงวนนี้ยากมากๆเลยในสมัยนั้น ใครที่ได้เป็นจอหงวนนั้นถือว่าสุดยอดเลยจริงๆ
แต่ละราชวงศ์นั้นจะมีการกำหนดสอบจอหงวนไม่เหมือนกัน แต่ส่วนใหญ่แล้วนั้นจะมีการจัดให้สอบตั้งแต่สนามเล็กไปยังสนามใหญ่ สนามสอบสุดท้ายที่ทุกคนต้องเจอคือ สนามสอบหน้าพระที่นั่ง ในพระราชวังกู้กงเลยนั้นเอง ในบางพระราชวงศ์นั้น เข้มงวดถึงขนาดที่ฮ่องเต้ได้มาคุมสอบเองเลยทีเดียว โดยกว่าที่ผู้เข้าสอบจะผ่านไปถึงสนามสุดท้ายได้นั้นต้องผ่านการสอบในทุกสนามมาให้ได้ก่อน โดยจะเริ่มกันที่ การสอบระดับท้องถิ่นกันก่อน ตามด้วยการสอบระดับจังหวัดตามเมืองเอกของแต่ละมณฑล ต่อด้วยการสอบระดับประเทศ และสนามสอบสุดท้ายคือการสอบหน้าพระที่นั่งนั้นเอง แต่ถึงอย่างนั้นในการสอบแต่ละสนามก็มีการกำหนดจำนวนผู้สอบผ่านไว้เช่นกัน เช่นในการสอบระดับประเทศนั้นจะกำหนดให้มีผู้ที่ผ่านการคัดเลือกไว้เพียว 300 คนเท่านั้น ทำให้ผู้สอบบางคนอาจจะต้องใช้เวลามาสอบแล้วสอบอีกในแต่ละรอบกว่าจะทำการสอบผ่านได้ เวลาเข้ามาสอบในสนามคนสอบจะพกอะไรไม่ได้เลย เพราะว่าการสอบนั้นกินเวลาเป็นวันหรือหลายวัน ดังนั้นต้องเตรียมเครื่องนอนมาเอง ทำข้อสอบไม่ไหวก็ลงไปนอน เคยว่ากันว่า มีคนที่ตายระหว่างการสอบด้วย เพราะการสอบนั้นถือว่าเป็นการสอบที่เหนื่อย หนัก รมถึงยังกดดันแบบสุดๆอีกด้วย
การสอบจอหงวนนั้นมีประวัติศาสตร์ของการสอบยาวนานมาถึง 1,300 ปีกันเลยทีเดียว จนมาถึงในยุคฮ่องเต้องค์นึง ในไป 1905 ก็ได้มีการยกเลิกการสอบจอหงวนไป เพราะว่าในระยะหลังมานั้นมีการทุจริตการสอบที่ถือว่าค่อนข้างมากกันเลยทีเดียว รวมไปถึงมีการเก็งข้อสอบต่างๆ ว่าต้องทำวิธีไหนจึงจะผ่าน และตัวข้อสอบเองในสมัยนั้นก็เริ่มที่จะล้าหลังไม่ทันยุคสมัยที่เปลี่ยนไปด้วย เพราะต่างชาติได้เข้ามาและวิทยาการสมัยใหม่เริ่มมีมากขึ้น จึงได้ทำการยกเลิกการสอบไป